تهاتر در نظام های حقوق فرانسه و آلمان با نگاهی به تهاتر قهری در حقوق ایران

نوع مقاله : علمی پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه حقوق خصوصی، واحد ساری، دانشگاه آزاد اسلامی، ساری، ایران.

چکیده

سقوط دو دین متقابل به طور خودکار به مقداری که با یکدیگر معادله می نمایند، از لحظۀ تلاقی با الهام از عبارت "ipso jure" در حقوق روم و تحت تأثیر و نفوذ اندیشه ­های دوما و پوتیه در حقوق فرانسه به عنوان یک قاعده در آمد اما از آنجایی که این مفهوم از تهاتر تا حد زیادی، مبالغه آمیز و غیر واقع گرایانه بود، برای رفع تعارضات موجود در اطراف آن و سازگار نمودن آن با واقعیات، مفهوم تهاتر قانونی در قانون مدنی فرانسه  و مفهوم تهاتر اعلامی در حقوق آلمان، پیش­ بینی شده است. مادۀ 295 قانون مدنی ایران، عبارت «تهاتر قهری» را با الهام از برخی دیدگاه ­های موجود در فقه اسلامی و نظام حقوق نوشته، مطرح نمود. به دلیل ابهام در مفهوم واژۀ «قهری» در کتاب های فقهی، بیشتر نویسندگان حقوقی، آن‌را معادل تهاتر خودکار یا تهاتر قانونی به حساب آوردند. هدف از انجام این تحقیق، بررسی تهاتر در نظام های حقوق فرانسه  و آلمان با نگاهی به تهاتر قهری در حقوق ایران و شناسایی نقاط قوت و ضعف و خلأهای مقررات موجود است و روش تحقیق در نگارش این مقاله به صورت تحلیلی - توصیفی است. در نهایت چنین به نظر می رسد که توجه دقیق به پیشینۀ فقهی موضوع و عبارات بکار رفته در قانون مدنی، تهاتر قهری در قانون مدنی را به مفهوم تهاتر اعلامی در حقوق ژرمنی و تهاتر اختیاری در فقه اسلامی، نزدیک‌تر می­سازد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

The Set-off in French and German Legal Systems with an Approach to"Ghahri" Set-off in Iranian Law

نویسنده [English]

  • Ahmad Esfandiari
Assistant Professor, Department of Private Law, Islamic Azad University, Sari Branch, Sari, Iran.
چکیده [English]

 The objective of this research is a study of the set-off in french and german Legal Systems with an approuch to"Qhahri" set-off in Iranian law. This is an anatical-descriptive Study. The extinction of mutual debts to amount  that equivalence each other from time of confluence, automatically by inspiring of word "ipsojure" in roman law and under influence of thouths of domat and pothier,became a dogm in French law, but since this concept of compensation is considerably exaggerate and idealistic, the concept of legal set-off in French Civil Code and concept of declatory set-off in German Civil Code. Article 295 of Iranian Civil Code laied phrase"Ghahri set-off by inspiring of some existent approaches in Islamic jurisprudence and civil law. Because of umbiguosness in concept of word"Ghahri" in jurisprudential books, more jurists described it as equivalent of automatic set-off or legal set-off. Careful attention to the jurisprudential background of the subject and the expressions used in the civil law, brings it closer to the concept of declared set-off in German law and voluntary Set-off in Islamic jurisprudence.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Automatic Set-off
  • Legal Set-off
  • Decleratory Set-off
  • Voluntry Set-off
  • Mutualty

مراجع

  1.  

    1. Ardabili,M.A. (1995), "Majmaa Al-Fayedeh va Al-Borhan Fi Sharh Ershad Al-Azhan", Vol.9, Alnashr Al-Islami Publication. (In Arabic)
    2. Bélanger, A. (2003), La compensation légale, son automatisme et ses conditions d’application : entre mythes et réalités. Les Cahiers de droit.( In French)
    3. Carbonnier, J. (1997), Droit civil, t.4: Les obligations,., Paris: PUF. (In French)
    4. De kottzebue, R. (1945), Compensation et procédure ; essai de critique et de science juridique pure, Paris: Sirey. (In French)
    5. Dehkhoda, A. (1992). Dictionary, Vol. 11, Tehran University Publication. (Persian)
    6. Drakidis, P. (1995), Des effets à l’égard des tiers de la renonciation à la compensation acquise ,R.T.D.Civ. (In French)
    7. Hakim, M. (Untitled) , Mostmsakel-Orva al-Vosgha, Vol. 13, Darol-Ehya at-Toras al-Arabi. (In Arabic)
    8. Helli, A. N., (1984), Sharaieol-Islam fi al-Helale va al-Haram, Vol.2, Esteghlal Publication. (In Arabic)
    9. Helli, H. (1990), Ershadol-Azhan ela Ahkamel- Iman, Annashro-islami, Publication. (In Arabic)
    10. Helli, H. (1983), Sharaieol-Islam fi Masaelel-helale Val Haram,Vol.2, Esteghlal, Publication. (In Arabic)
    11. Helli, H.(1997), Ghavaedol-ahkam fi Maarefate El-helale Val Haram,Vol.3, Annashro-islami, Publication. (In Arabic)
    12. Hor Ameli, M. (2005), Vasael Al-shia ela Tahsil Ahkam Al-Shariaa, Vol.2, Al-Aalami Institution. (In Arabic)
    13. Ibne Ghodameh. M. (untitled), Al-Moghne, Vol.5, Darou-alfekr. (In Arabic)
    14. Ibne Manzoor, A. J. M. (1997), Lesanol-Arab, Vol. 1, Dare Sader. (In Arabic)
    15. Ibne Manzoor, A. J .M. (1997), Lesanol-Arab, Vol. 5, Dare Saderd. (In Arabic)
    16. Ibne Motraz, A. N. (1997), Al-Maghref fi Tartibel-Moreb, Maktabah Osameh Ibne Zaid, Halab. (Arabic)
    17. Imami, S. H. (1993), Civil Law, Vol. 1, Islamieh Bookstored. (In Persian)
    18. Jaabi Ameli, Z. (2004), Masalekol-Afham fi Sharh Sharaie Al-Islam,Vol.1 3, Al-maaref Al-Islamieh. (In Arabic)
    19. Jaabi Ameli, Z. (1885). Rouzeh al –Bahieh fi Sharhe al-Lomaeh alDameahgieh, Vol.2, Abd ol-Rahim Hand-writhen, Tabriz. (In Arabic)
    20. Jaafari Langroodi, M. J. (2009, Law of Oblgation, GanjeDanesh Publication. (In Persian)
    21. Jaafari Langroodi, M.J. (1993), Terminology Of Law, GanjeDanesh Publication. (In Persian)
    22. Jaafari Langroodi, M. J. (2007), A Waden in Terminology, GanjeDanesh Publication. (In Persian)
    23. Jaafari Langroodi, M.J. (2009), Encyclopedia of Civil and Commercial law, GanjeDanesh Publication. (In Persian)
    24. Jaafari Langroodi, M. J. (2007), Mohasha of Civil law, GanjeDanesh Publication. (In Persian)
    25. Jousselin, F. (1900), De la compensation légale et de la compensation judiciaire, Thèse de doc-torat, Paris: L.N.D.J. (In French)
    26. Katouzian, N. (1998), A Ggeneral Rules of Contracts,Vol.4, Enteshar Publishing Company with Cooperation of Bahman Borna Publication. (In Persian)
    27. Katouzian, N. (2012), The General Theory of Obligations, Mizan Publication, Publication. (In Persian)
    28. Khansari, S. A.(1977), Jameol-Madarek fi Sharhe Mokhtasaren- Nafee, Vol. 1, Maktabates- Sadough. (In Arabic)
    29. Khansari, S. A.(1977), Jameol-Madarek fi Sharhe Mokhtasaren- Nafee, Vol. 6, Maktabates- Sadough. (In Arabic)
    30. Khouei, A. (Untitled), Encyclopedia of Imam AL-Khouei, Vol. 38, Al-Khouei Islamic Institution, Untitled. (Arabic)
    31. Larombiere, M. (1885), Théorie et pratique des obligations ou commentaire des Titres III et IV, Livre III du Code civil,t. V, Paris: A. Durand. (In French)
    32. Mendegris, R. (1969), La nature juridique de la compensation, Paris: L.G.D.J. (In French)
    33. Najafi,M.H. (2000), Jawaherol- alkelam Fi Sharhe Sharayeol-islam, Vol.31, Daro- alkotobe-islamieh. (In Arabic)
    34. Najafi,M.H. (2000), Jawahero- alkelam Fi Sharhe Sharayeol-islam, Vol.31, Daro- alkotobe-islamieh. (In Arabic)
    35. Najafi,M.H. (2000), Jawaherol- alkelam Fi Sharhe Sharayeol-islam, Vol.31, Daro- alkotobe-islamieh. (In Arabic)
    36. Nichet, H. (1934), Du jeu de la compensation dans les rapports des créanciers et des débi-teurs, Thèse de doctorat, Montpellier: Université de Montpellier. (In French)
    37. Rashti, M. H. (1982), KetabolGheza, Darol-QoranEL-karim, Untitled. (In Arabic)
    38. Ripert, G. et Boulanger, J. (1967), Traité de droit civil d’après le Traité de Planiol, t. II : Obligations:Contrats. Responsabilité, Droit réels, Biens, Propriétés, Paris: L.G.D.J. (In French)
    39. Sanhori, A.R. A. (1988), Alvasit fi Sharhe Alghanonel- Madani, Vol. 1, Al-Halabi Al-Hoghoghiah Publication. (In Arabic)
    40. Savatier, R. (1949), ‘Cours de droit civil, t. II, Paris: L.G.D.J. .Paris: Dalloz. (French)
    41. Shahidi, M.,(2010), Civil Law, Obligation, Majd Scientific and Cultural Group. (In Persian)
    42. Shahidi, M.,(1998), Extinction of Obligations, Hoghooghdan Publication. (In Persian)
    43. Tabatabaei Yazdi, M.K. (1999), Soal va Javab, Center of Oloome islami Publication. (In Arabic)
    44. Terre, F., Simler, P. & Lequetete, Y. (1996), Droit civil : les obligations, Paris: Dalloz. (In French)
    1. Van Deventer, S., M. (2016), Set-off in South African Law: Challenges and Opportunities, Faculty of Law: Stellenbosh University. (In English)
    2. Zahili, W. (1985), Islamic Jurisprudence and it,s Evidence, V.5, Dar al-Fikr. (In Arabic)

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 16 آبان 1399
  • تاریخ بازنگری: 24 آذر 1399
  • تاریخ پذیرش: 25 بهمن 1399

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار