واکاوی نحوه توزیع مسئولیت ناشی از تقصیر در افعال زیانبار وکلای مع الواسطه متعاقب از منظر حقوق ایران و فرانسه

نوع مقاله : علمی پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری حقوق خصوصی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران.

2 استاد گروه حقوق خصوصی، دانشکد حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران.

3 استادیار گروه حقوق خصوصی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران.

10.22080/lps.2025.28923.1731

چکیده

در وکالت در توکیل، علی رغم اصل نسبی بودن قراردادها، افعال وکلای مع‌الواسطه، گاه در فرض تقصیر، مسئولیتی را ایجاد نموده که گاه دامنه تعهدات به اطراف وکلای مع‌الواسطه سرایت می نمایند. اینکه نحوه توزیع مسئولیت ناشی از افعال زیانبار وکیل اصلی و اطراف وکلای مع‌الواسطه که نشأت گرفته از تقصیر آنان می باشد چگونه می‌باشد، پرسشی درخور توجه بوده که نگارندگان در پژوهش پیش رو در پی پاسخ بدان می باشند. نتایج پژوهش پیش رو حاکی از این است که برخلاف حقوق ایران و همچنین دیدگاه برخی از فقهای امامیه که بر این باورند اصل نسبی بودن قراردادها مانع از مسئولیت وکلای مع‌الواسطه متعاقب در قبال موکل اصلی نمی گردد، در نظام حقوقی فرانسه به دلیل رابطه گماشتگی و نسبیت قرارداد فی مابین وکیل اصلی و وکلای مع‌الواسطه، وکلای مع‌الواسطه متعاقب صرفاً در قبال وکیل اصلی یا وکیل پیشین مسئولیت جبران خسارت وارده به موکل اصلی ناشی از افعال زیانبار خویش بر مبنای مسئولیت متبوع ناشی از عمل تابع را دارند. در این شرایط حق مطالبه خسارت از سوی وکیل اصلی به طرفیت وکلای مع‌الواسطه متعاقب همچنان جاریست. مع الوصف؛ پژوهش حاضر با روش توصیفی تحلیلی در پی شناخت نحوه توزیع مسئولیت ناشی از تقصیر در افعال زیانبار وکلای مع‌الواسطه متعاقب (در فرض جواز توکیل به غیر) از منظر حقوق ایران و فرانسه می باشد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Analyzing the Distribution of Liability Arising from Negligence in Harmful Acts of Intermediate Agents from the Perspective of Iranian and French Law

نویسندگان [English]

  • Mehdi Taleghan Ghafari 1
  • Hamid Abhari 2
  • MohammadHossein TaghiPour Darzi Naqibi 3
1 PhD student in Private Law, Faculty of Law and Political Science, University of Mazandaran, Babolsar, Iran.
2 Professor, Department of Private Law, Faculty of Law and Political Science, University of Mazandaran, Babolsar, Iran.
3 Assistant Professor, Department of Private Law, Faculty of Law and Political Science, University of Mazandaran, Babolsar, Iran.
چکیده [English]

In sub-delegated agency, despite the principle of contractual relativity, the acts of intermediate agents in cases of negligence create liability that may extend obligations to parties beyond the immediate agents. A central question this research seeks to answer is how liability for harmful acts - stemming from the negligence of both the primary agent and subsequent intermediate agents - should be properly distributed.
The findings reveal that Unlike Iranian law and the view of some Imami jurists (who maintain that the principle of contractual relativity does not prevent liability of subsequent intermediate agents toward the original principal), French law, based on the nature of representation and the principle of contractual relativity, structures the legal relationship between intermediate agents and the principal such that when intermediate agents commit harmful acts, they are only liable to their immediate predecessor (the primary or first agent). Under this framework, compensation for damages to the principal caused by harmful acts of intermediate agents is not direct, but rather flows through the mechanism of liability for acts of subordinates (responsabilité du fait d'autrui), making the first agent ultimately responsible. However, the principal retains the right to claim damages from subsequent sub-agents. Using a descriptive-analytical method, this study examines how liability for negligence in harmful acts of intermediate agents (assuming the permissibility of sub-delegation) is distributed under Iranian and French law.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Sub-delegation in agency
  • . intermediate agent
  • harmful acts
  • liability. negligence

مراجع

Ahmadi, Babak(2005). The Philosophy of Civil Liability (1st ed.). Tehran: Sahami Publishing.
Amiri Ghaemmaghami, Abdolmajid (1968). Law of Obligations (1st ed.). Tehran: University of Tehran Press.
Bacache-Gibeili, Mireille (2007). Civil Law: Obligations – Extracontractual Liability (Vol. 5, 1st ed.). Economica.
Bahrami Ahmadi, Hamidreza (2009). Civil Liability. Tehran: Mizan Publishing.
Bertolaso, Sabine (1999). "Mandataire." JurisClasseur Responsabilité Civile et Assurances.
Delebecque, Philippe; Pansier, Jérôme; & Frédéric (2014). Law of Obligations (6th ed.). LexisNexis.
Emami, Seyyed Hassan (2002). Civil Law. Tehran: Eslamiyeh Publishing (7th ed.).
Emami, Seyyed Hassan (2002). "Civil Liability." Journal of the Faculty of Law, National University of Iran, No. 1.
Guillien, Ramond; & Vincent, Jean (1972). Lexicon of Legal Terms (2nd ed.). Dalloz.
Izanloo, Mohsen; & Madani, Mahsa (2012). "Secondary Agency: A Comparative Study in Jurisprudence, Iranian Law, and English Law." Biannual Journal of Civil Law Studies, No. 1.
Jafari Langroudi, Mohammad Jafar (2009). Encyclopedia of Civil and Commercial Law (2nd ed.). Tehran: Ganj-e Danesh Publishing.
Jafari Langroudi, Mohammad Jafar (2013). Legal Terminology. Tehran: Ganj-e Danesh Publishing (2nd ed.).
Jurixio (2022, July 21). Article 1240 of the Civil Code: Liability for Fault (Personal Act). Retrieved from Jurixio.
Katoozian, Nasser (2015). Civil Law: Specific Contracts (Vol. 4, 7th ed.). Tehran: Sahami Publishing.
Katoozian, Amir Nasser (2019). Civil Liability. Tehran: University of Tehran Press.
Le Tourneau, Philippe; & Cadiet, Loïc (1998). Law of Liability (1st ed.). Dalloz.
Maddoli, Claire Anne Restoux (1998). Accountant's Liability (1st ed.). Litec.
Mo'in, Mohammad (2010). Mo'in Dictionary. Tehran: Zarrin Publishing (3rd ed.).
Pakbaz, Siamak (2022). Commentary on the French Civil Code. Tehran: Mizan Publishing (1st ed.).
Pouget, Jonathan; & Raher, Rémi (2021). Juris' Civil Liability – 25 Sheets to Understand and Review Liability Law. Paris: Enrick B. Éditions.
Qasemzadeh, Seyyed Morteza (2009). Obligations and Non-Contractual Civil Liability (7th ed.). Tehran: Mizan Publishing.
Qasemzadeh, Seyyed Morteza (2006). Foundations of Civil Liability (4th ed.). Tehran: Mizan Publishing.
Radé, Christophe (2007). "Right to Compensation: Liability for Acts of Others – Scope: Employers' Liability." JurisClasseur Responsabilité Civile et Assurances.
Safaei, Seyyed Hassan; & Rahimi, Habibollah (2020). Comparative Civil Liability. Tehran: Shahr-e Danesh Publishing (1st ed.).
Shahid Thani, Zayn al-Din ibn Ali (1992). Masalik al-Afham ila Tanqih Sharayi' al-Islam (Vol. 5). Qom: Islamic Knowledge Foundation.
Viney, Geneviève; & Jourdain, Patrice (2010). Treatise on Civil Law: Conditions of Civil Liability (2nd ed.). LGDJ.
Yazdanian, Alireza (2013). "A Comparative Study of the Collectivization of Civil Liability in French and Iranian Law and Its Practical Effects on Compensation." Law Quarterly, Vol. 43, No. 3.
Yazdanian, Alireza (2018). "The Scope of Obligations and Civil Liability of Principals and Agents Arising from Personal Acts and Acts of Others in Jurisprudence and French Law." Comparative Studies in Islamic and Western Law, Vol. 5, No. 2.
Software: *Jame' Fiqh Ahl al-Bayt (AS) – Version 2
پژوهشنامه حقوق تطبیقی
دوره 9، شماره 1 - شماره پیاپی 17
در حال صفحه آرایی و بارگزاری فایل های PDF
فروردین 1404

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 14 تیر 1403
  • تاریخ بازنگری: 16 آذر 1403
  • تاریخ پذیرش: 21 بهمن 1403

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار