درآمدی بر نقش و حدود وظایف دولت‌ راجع به حمایت از آموزش عالی در نظام‌های حقوقی منتخب

نوع مقاله : علمی پژوهشی

نویسنده

دانشیار گروه حقوق بین‌الملل، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران.

چکیده

وظیفه دولت در تسهیل، تعمیم و فراهم کردن وسائل تحصیلات عالی به ‌صورت رایگان تا سرحد خودکفائی کشور، براساس بند (3) اصل (3) و نیز اصل (30) قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، الزامات حقوقی متعددی را برای دولت ایجاد کرده است. نظر به اینکه سیاست دولت‌ها در مقوله نظام آموزش عالی، لزوماً به شکل واحدی تنظیم نشده و نیز با توجه به چالش‌های پیش‌روی نظام آموزش عالی ایران از جمله تأمین مالی دانشگاه‌ها، عدم تناسب ظرفیت پذیرش دانشجو با نیاز بازار کار، رشد بیکاری دانش‌آموختگان برخی رشته‌ها و غیره، در این نوشتار درصدد بررسی نحوه انعکاس وظیفه فوق در کشورهای منتخب و در نهایت، استخراج یافته‌ها و آموزه‌هایی برای نظام آموزش عالی ایران هستیم. براساس یافته‌های پژوهش پیش‌رو، حق بر آموزش و تکلیف دولت در تأمین آموزش عالی در قوانین اساسی همه کشورها منعکس نشده است. با بررسی قوانین داخلی و رویه کشورهای مختلف، به‌رغم تکلیف دولت در تنظیم چارچوب کلی نظام آموزش عالی، اولاً انحصار دولتی در ارائه خدمات مذکور وجود ندارد؛ ثانیاً رایگان بودن آموزش عالی به عنوان یک اصل کلی حاکم بر این عرصه قابل شناسایی نیست؛ ثالثاً با لحاظ رویکرد سیستمی به موضوع فوق، تنظیم سیاست دولت در مقوله آموزش عالی منطقاً باید با درنظرداشتن نظریه دولت در جامعه هدف و نیز تأثیر و تأثر سیاست مذکور بر سایر سیاست‌های اجتماعی و اقتصادی دولت‌ها صورت پذیرد. با عنایت به رشد کمّی قابل توجه آموزش عالی در ایران و چالش‌های پیش روی آن، ضرورت دارد حدود توسعه آموزش عالی متناسب با خودکفائی کشور مورد بازنگری قرار گیرد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

An introduction to the role and limits of the government's duties regarding the support of higher education in selected legal systems

نویسنده [English]

  • Mohammad Ghasem Tangestani
Associate Professor, Department of International Law., Faculty of Law and Political Science, Kharazmi University, Tehran, Iran.
چکیده [English]

The government's duty to facilitate, generalize, and provide the means of higher education free of charge to the extent of the country's self-sufficiency, based on Articles (3) and (30) of the Constitution, has created several legal requirements for the government. Considering that the policy of governments in the higher education system is not necessarily set in a unified form, and also considering the challenges facing the higher education system of Iran, such as the financing of universities, the disproportionality of student admission capacity with the needs of the labor market, the growth of unemployment of graduates of some fields, etc., in this article, we seek to examine the way of reflecting the above task in the selected countries and finally, extracting findings and teachings for the system We are higher education in Iran. Based on the findings of the present study, the right to education and the duty of the government to provide higher education are not reflected in the constitutions of all countries. By reviewing the domestic laws and procedures of different countries, despite the government's duty to regulate the general framework of the higher education system, firstly, there is no government monopoly in providing the mentioned services, and secondly, the free higher education cannot be recognized as a general principle governing this field. Thirdly, considering the systemic approach to the above issue, the regulation of the government's policy in the category of higher education should logically be done by considering the theory of the state in the target society and also the impact of the said policy on other social and economic policies of the governments. Considering the significant quantitative growth of higher education in Iran and the challenges it faces, it is necessary to revise the limits of higher education development in accordance with the country's self-sufficiency.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Right to Education
  • Article 30 of the Constitution
  • Self-Sufficiency
  • Free Education
  • Facilitation and Extension of Higher Education
دوره 8، شماره 4 - شماره پیاپی 16
در حال صفحه آرایی و بارگزاری فایل های PDF
دی 1403
  • تاریخ دریافت: 31 شهریور 1403
  • تاریخ بازنگری: 26 آبان 1403
  • تاریخ پذیرش: 25 آذر 1403