وعده یکجانبه در فقه و حقوق ایران و اصول حقوق قراردادهای اروپا

نوع مقاله : علمی پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری حقوق خصوصی، گروه حقوق، واحد اردبیل، دانشگاه آزاد اسلامی، اردبیل، ایران

2 استادیار گروه فقه و حقوق اسلامی، دانشکده علوم انسانی، واحد اردبیل، دانشگاه آزاد اسلامی، اردبیل، ایران

3 استادیار گروه حقوق خصوصی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران

چکیده

وعده یکجانبه در این مقاله عبارت از اظهاری که به وسیله آن شخص به قصد ملتزم شدن به انجام کاری ویا خودداری از آن و یا انتقال مال به دیگری مطرح می کند.اینکه آیا چنین وعده ای بدون قبولی الزام آوراست یا خیر؟ هنوز بین حقوقدانان کشورهای اروپایی و همچنین حقوقدانان ایرانی اختلاف است. اصول حقوق قراردادهای اروپا به این اختلاف پایان داده است. بدیهی است مفهوم وعده یکجانبه ای که به مخاطب ابلاغ شده متفاوت از قرارداد و مذاکرات قبل از قراداد است. چون وعده دهنده به قصد التزام قانونی و با قصد ایجاد اتکاء و اعتماد این عمل را انجام می دهد دارای اثر حقوقی خواهد داشت. این عمل فقط در قالب ایقاع قابل توجیه است. ایقاع به عنوان یک نظریه عمومی در پرتو اصل حاکمیت اراده براساس روایات و آیات دارای گستره نامحدودی است و شامل وعده یکجانبه نیز می باشد. بنابراین نفس اراده وقصد انشاء، به عنوان منبعِ تعهد ایجاد شده اعم از اینکه ناشی از وعده و یا غیر آن باشد ملاک هست. به طوری که منبع و الزامِ وظیفه ناشی از وعده در فعل ارادی بوده و قانون نیز حمایت می کند. قانون هر عمل حقوقی را ازطریق منصوص کردن و حتی با عدم ایجاد مانع و یا باسکوت خوددر صورتی که مخالف با نظم عمومی و اخلاق حسنه نباشد مورد حمایت قرار می دهد. بنظر می رسد که ماده 10قانون مدنی که در مورد قراردادها وضع شده خصوصیتی نداشته بلکه از باب تغلیب است و می تواند شامل هر عمل حقوقی از جمله وعده یک جانبه به عنوان ایقاع را در برگیرد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Unilateral promise in the realm of Iranian jurisprudence and law and the principles of European contract law

نویسندگان [English]

  • Seyedeh Maryam Asadi Nejad 1
  • Javad Vahedi Zadeh 2
  • Alireza Salehi Far 3
1 PhD student in private law, Department of Law, Ardabil Branch, Islamic Azad University, Ardabil, Iran
2 Assistant Professor of Jurisprudence and Islamic Law, Faculty of Humanities, Ardabil Branch, Islamic Azad University, Ardabil, Iran
3 Assistant Professor of Private Law, Faculty of Law and Political Sciences, Kharazmi University, Tehran, Iran
چکیده [English]

A unilateral promise in this article is a statement made by a person with the intention to be legally bound to do or refuse to do something or transfer property to another. Is such a promise binding without acceptance or not? There is still disagreement between jurists in European countries as well as Iranian jurists. Obviously, the concept of a unilateral promise communicated to the addressee is different from the contract and pre-contract negotiations. Because the promisor performs this act with the intention of fulfilling a legal obligation and creating trust and confidence, it will have legal effect. This legal act can only be justified in the form of an Iqa’ (Unilateral act). Iqa’ as a general theory and in the light of the rule of will, and according to narrations and verses, has an unlimited scope and includes a unilateral promise. Therefore, the will itself is the criterion as a source of commitment, whether it comes from a promise or not. So that the source and requirement of duty arise from the promise in the voluntary act, and the law also protects. The law protects any legal act by specifying it and even by not obstructing or by remaining silent if it is not contrary to public order and good morals. It seems that Article 10 of the Iran Civil Code, which is enacted in the case of contracts, is not specific but rather overriding and can include any legal action, including a unilateral promise as an Iqa’.

کلیدواژه‌ها [English]

  • • Unilateral promise
  • Obligation
  • Transfer
  • Iqa’ (Unilateral act)
  • Will

مراجع

Asadinejad, Seyyed Mohammad (2013) A new look at rights and duties through the lens of Nahj al-Balagheh, Quarterly Journal of Islamic Human Rights Studies, first year, number two. [In Persian]
Bigdali, Saeed (2012) Unilateral Theory of Committed Will, Public Law Research, Allameh University, No. 37. [In Persian]
Dehkhoda, Ali Akbar (2009), Dehkhoda dictionary, Tehran University Press. https://dehkhoda.ut.ac.ir/fa. [In Persian]
Ragheb Esfahani, Hossein (1991) Vocabulary of Quranic Words, Revised, Safwan Adnan Davoudi, Darul Alam - Darul Shamiya, Lebanon - Syria.
 Sharif Mortaza, Ali bin Hossein Mousavi (1984), Rasail al-Sharif al-Mortaza, corrected by Seyyed Mahdi Rajaee, Dar al-Qur'an al-Karim, Qom.
Shahidi, Mehdi (2016) Formation of contracts and obligations, first volume, Majd Publications, Tehran. [In Persian]
Shaareyan, Ebrahim and Torabi, Ebrahim (2009) Principles of European and Iranian contract law, Forozesh, Tehran. [In Persian]
Qureshi, Seyyed Ali Akbar (1985) Qur'an Dictionary, Volume 7, Qom, Darul-e-Kitab al-Islami. Qom. [In Persian]
Tabatabaei Yazdi, Seyyed Mohammad Kazem (2000), the margin of Makasab, Ismailian Institute, Qom.
Tabatabaei Yazdi, Seyyed Mohammad Kazem (1986) Urwa al-Waghti, Islamic Publishing Institute, Qom.
Tarihi, Fakhreddin (1996), Majma Al-Baharin, Mortazavi, Qom.
Katouzian, Nasser (2015) Legal Actions, Athakh Publishing Company, Tehran. [In Persian]
Majlesi, Muhammad Baqir (1989) Bihar al-Anwar al-Jamaeeh Ledererakhbar al-Imae al-Athar, second volume, Al-Tabar and Al-Nashr Institute, Beirut.
Mohagheq Damad, Seyyed Mustafa (2009) General Theory of Terms and Obligations in Islamic Law, Center for Publishing Islamic Sciences, Qom. [In Persian]
Mirfatah (Maragheh), Mir Abd al-Fattah (1996) Al-Anaween, Volume 2, Qom, Qom Teachers Society Publications.
Najafi, Mohammad Hasan, (1824),Javaher al-Kalam fi Sharh Shariah al-Islam, Volume 27, Darahiya al-Trath al-Arabi, Beirut.
 
Beale Hugh (2017) Chitty on Contracts, sweet & maxwell, London..
 
Buckland,WW(1990), A Text-book of Roman Law From Augustus to Justinian,  Cambridge University Press.
 
Cohen.M,R(1933), ‘The Basis of Contract, no, 46 Harvard Law Review.

Decock,wim(2013) theologians and Contract Law: the Moral Transformation of the Ius Commune (ca 1500-1650),Boston.
Elizabeth A. Martin, (2003), Oxford Dictionary of Law, Fifth Edition, Oxford
Gordley, J (1991)The philosophical Origins of Modern Contract Doctrine Clarendon Press,England.
Gulati Bhawna (2011), Intention to Create Legal Relations’: A Contractual Necessity or an Illusory Concept. Chaina, Beijing Law Review, 133 d.
Hogg,Martin (2011)Promises and contact law,Cambridge university Hume,David(1740) A Treatise of Human Nature: Being An Attempt to Introduce the  Experiment Method of Reasoning Into Moral Subject, available at  http://davidhume.org/texts/thn.htm .                                 

Lando Ole & Beale Huge(2000),The principles of European contract law , Kluwer law International,London.
MacCormick, D. N,(1972) ‘Voluntary Obligations and Normative Powers 46, (Supp. vol.) Proceedings of the Aristotelian Society.
Jansen,Nils & Zimmermann,Reinhard(2018)Commentaries European Contract Laws, Oxford University Press.
Jolowicz  H.F & Nicholas B(2009)  Historical Introduction to the Study of Roman Law. Third edition. Cambridge University Press.
 Stein, Peter, A. D. E. Lewis, J. A. C. Thomas (1983) Studies in Justinian's Institutes in Memory of J.A.C. Thomas, Sweet and Maxwell, London.
Pratt,Michael (2007)“Promises,Contract and Voluntary Obligation,Law and Philosophy,26(6)531-574,press,newyork.
 
Valente Dena (2010)ENFORCING PROMISES Consideration and Intention in the Law of Contract, University of Otago.( Burr v Bo'ness Police Commissioners (1896) 4 SLT 149 (IH (2 Div)).
 
Zimmermann Reinhard,(1992)    The Law of Obligations   Roman Foundations of the Civilian Tradition, Juta & Co, Ltd, CAPE TOWN

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 15 فروردین 1402
  • تاریخ بازنگری: 25 اردیبهشت 1402
  • تاریخ پذیرش: 29 مرداد 1402

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار