مطالعه تطبیقی مسئولیت کیفری اشخاص حقوقی در کشور ایران و شورای اروپا ‏

مرادی, محمد; صادقی, آزاده; هادی تبار, اسماعیل

doi:10.22080/lps.2021.18996.1178

مطالعه تطبیقی مسئولیت کیفری اشخاص حقوقی در کشور ایران و شورای اروپا ‏

نوع مقاله : علمی پژوهشی

نویسندگان

¹ دانشجوی مقطع کارشناسی ارشد حقوق جزا و جرم شناسی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران.

² استادیار حقوق جزا و جرم شناسی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران.

³ استادیار حقوق جزا و جرم شناسی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایـران.

10.22080/lps.2021.18996.1178

چکیده

مسئولیت کیفری معمولاً متوجه شخصی است که با اراده و شعور و آگاهی از نتایج ارتکاب جرم دست به آن می‌زند به عبارت دیگر ‏وقوع جرم از سوی عامل انسانی قابل تصور است ، مسئولیت کیفری که شامل پاسخ اجتماع و دولت به اقدامات افراد مجرم است. با ‏وجود رشد و توسعه شرکت‌ها و موسسات ، نهادها، و عضویت تعداد زیادی از اشخاص حقیقی در آنها این‌گونه اشخاص که به آنها ‏شخص حقوقی گفته می‌شود بستر مناسبی برای ارتکاب جرم هستند .امروزه مشاهده می‌شود که دامنه ارتکاب جرم و شدت آن ‏توسط این‌گونه اشخاص در مقابل اشخاص حقیقی بسیار گسترده و پیچیده بوده که نه تنها قانونگذار را وادار به جرم انگاری این ‏رفتارها می‌نماید بلکه مسئولیت کیفری را برای این اشخاص پیش‌بینی بنماید. در این تحقیق مطالعه تطبیقی مسئولیت کیفری ‏اشخاص حقوقی میان ایران و شورای اروپا صورت گرفته که در این مطالعه مشخص می‌گردد ضمن وجود ایراداتی در قوانین ایران ‏که نیازمند اصلاح هستند دستاوردهای جدیدی از مطالعه این موضوع در شورای اروپا حاصل می‌شود که شایسته است قانونگذار در ‏اصلاح آن را مد نظر قرار دهد چراکه با اندکی مقایسه مشخص می‌گردد که مقنن اروپایی نگاه دقیق و جامع‌تری نسبت به این ‏اشخاص داشته به نحوی که به مواردی مانند مقام واقعی ، ماهیت اصلی وظیفه مورد اجرا، میزان اختیارات نمایندگی، قصور ‏درنظارت ، به کارگیری ابزارهای کافی کنترل داخلی ، اخلاقیات ، و برنامه های هماهنگ یا معیارها، توجه داشته است.‏

کلیدواژه‌ها

20.1001.1.24237566.1400.5.1.11.1

موضوعات

حقوق کیفری و جرم شناسی

عنوان مقاله [English]

Comparative study of criminal liability of legal entities in Iran and the Council of Europe

نویسندگان [English]

Mohammad Moradi ¹
Azade Sadeghi ²
Esmaeil Haditabar ³

¹ M.Sc. Student of Criminal Law and Criminology, University of Mazandaran, Babolsar, Iran

² Assistant Professor of Criminal Law and Criminology, Faculty of Law and Political Science, University of Mazandaran, Babolsar, Iran.

³ Assistant Professor of Criminal Law and Criminology, Faculty of Law and Political Science, University of Mazandaran, Babolsar, Iran .

چکیده [English]

Despite the new approach in the Penal Code, no definition of a legal entity is provided, and the legislative view in Article 143 of the Penal Code, in order to hold a legal entity liable, is subject to two conditions, namely or in the interests of the legal entity. Due to the difficulties in assigning responsibility, the scope of punishment of the legal entity is associated with many issues that need to be fundamentally reformed because the legal entity has gradually become very important and this is hidden in the activity and how it is formed. The commission of a crime by a legal person not only has a profound effect on society, but its effects are much more lasting and, in most cases, involve governments. The problem becomes more complicated when we encounter a person whose criminological findings are not possible to correct and restore society to these people because they lack understanding and will. In contrast, the Council of Europe is more favorable. The responsibility of legal entities is on the EU's political agenda. have been. The Council of Europe, by creating a method of identification, analysis of different levels of criminal responsibility, creating diversity in laws, diversity in attribution mechanisms, advanced organizational model, classification of crimes committed, typology of punishment, etc., appropriate and developed orientation Has.

کلیدواژه‌ها [English]

Criminal liability
legal entities
attribution mechanism
crime and punishment

مراجع

الف . منابع

1 . شمس ناتری ـ محمدابرهیم ـ قانون مجازات اسلامی در تطم حقوق کنونی،ج ا،چاپ سوم ،بهار1395،تهران

2 . گلدوزیان ایرج (1386).حقوق جزای اختصاصی،چاپ دوازدهم،تهران،دانشگاه تهران

3 . میر سعیدی ـ سید منصور (1382) .مسئولیت کیفری،قلم و وارکان،ج ا،چاپ اول،تهران،بنیاد حقوقی میزان

4. آقائی نیا ،حسین (1392)حقوق کیفری اختصاصی،جرائم علیه اشخاص(شخصیت معنوی)چاپ ششم

5 . الهام،غلامحسین،برهانی ،محسن (1394)،درآمدی بر حقوق جزای عمومی،جرم و مجرم،چاپ اول،تهران، میزان

6 . الهام،غلامحسین، برهانی ،محسن(1393)،درآمدی بر حقوق جزای عمومی،واکنش در برابرجرم و مجرم،چاپ دوم، تهران، میزان

7 . صفار ،محمد جواد، (1372)،شخصیت حقوقی ،چاپ اول،تهران،دانا

8 . گرجی، ابوالقاسم، (1375)،مقالات حقوقی،چاپ اول،تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی

9 . آقائی نیا ،حسین(1375)،مسئولیت کیفری ناشی از فعل دیگری در حقوق کیفری ایران، تحقیقات حقوقی،16و17

10. آرای وحدت رویه هیأت عمومی دیوان عالی کشور

ب . مقالات

1 . اشتیاق،وحید (1387).مسئولیت کیفری اشخاص حقوقی در لایحه قانون مجازات اسلامی، پژوهش های حقوقی شهر دانش ،شماره13

2 . شمس ناتری ـ محمد ابراهیم (1395).تقریرات حقوق جزای عمومی،دوره دکتری،دانشکده پردیس بین الملل،دانشگاه تهران

ج . قوانین و مقررات

1 . قانون مجازات اسلامی مصوب 1392
1. قانون جرائم رایانه ای (الحاقی مورخ5/3/1388مصوب مجلس شورای اسلامی وتأیید شورای نگهبان مورخ20/3/1388)
3 . قانون مدیریت خدمان کشوری 1386

       4 . قانون مسئولیت مدنی مصوب 1339

                5 . اقدامات تأمینی مصوب1339

           6 . قانون تأمین اجتماعی مصوب1354

د . منابع انگلیسی
1. Burns, E., 2012. Influence of the electronic case management system (ELCM) on the effectiveness of Court service delivery: The case of the Eldoret Court station, Kenya.
1. Bucy, P.H., 1990. Corporate ethos: A standard for imposing corporate criminal liability. Minn. L. Rev., 75, p.1095.
1. Parisi, N., 1984. Theories of Corporate Criminal Liability (Or Corporations Do not Commit Crimes, People Commit Crimes). Corporations as Criminals—Perspectives in Criminal Justice, 6.
1. Orland, L. and Cachera, C., 1995. Corporate crime and punishment in France: Criminal responsibility of legal entities (personnes morales) under the new French Criminal Code (Nouveau Code Penal). Conn. J. Int'l L., 11, p.111.
1. 5. Spalding Jr, A.D. and Morrison, M.A., 2006. Criminal Liability for Document Shredding after Arthur Anderson LLP. Bus. LJ, 43, p.647.
1. Catargiu, M., 2013. The Origins of Criminal Liability of Legal Persons-A Comparative Perspective. AGORA Int'l J. Jurid. Sci., p.26.
1. Lizée, M., 1995. De la capacité organique et des responsabilités délictuelle et pénale des personnes morales. McGill LJ, 41, p.131.
1. F. Streteanu, R. Chiriţă, Răspunderea penală a persoanei juridice, C. H. Beck Publishing House, Bucharest, 2007;
1. Diskant, E.B., 2008. Comparative corporate criminal liability: Exploring the uniquely American doctrine through comparative criminal procedure. Yale LJ, 118, p.126.
1. 10. Mills, M., Rindfuss, R.R., McDonald, P. and Te Velde, E., 2011. Why do people postpone parenthood? Reasons and social policy incentives. Human reproduction update, 17(6), pp.848-860.