مطالعه تطبیقی سرقت علمی در حقوق ایران و اتحادیه اروپا

نوع مقاله : علمی پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد حقوق خصوصی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران.

2 استادیار گروه حقوق خصوصی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران.

چکیده

کسب مدارج علمی و همچنین دستیابی به موقعیت های اجتماعی بالاتر، گاهی اوقات موجب بروز نوعی از رفتارهای غیر اخلاقی و نا به هنجاری می گردد که در عرف از آن به «سرقت علمی» یاد می شود؛ پدیده مذکور در اکثر جوامع مورد مذمت و نهی قرار گرفته است اما این مقابله با شدت و ضعفی همراه بوده است. در پژوهش حاضر با استفاده از روش توصیفی تحلیلی، بررسی خواهد شد که فرهنگ جوامع چه میزان تأثیری بر میزان سرقت علمی و مقابله با آن دارد؟ و اینکه در قوانین موضوعه کشور ایران و کشورهای عضو اتحادیه اروپا چه راهکارهایی جهت مقابله با پدیده شوم «سرقت علمی» در نظر گرفته شده است؟ نتایج بدست آمده حکایت از آن دارد که فرهنگ هر جامعه تأثیر به سزایی در میزان سرقت علمی اشخاص آن جامعه دارد و در کشورهای عضو اتحادیه اروپا گذشته از وضع قوانین، تأکید فراوانی بر اعمال سیاست های آموزشی در راستای القای فرهنگ پژوهشی مناسب و کارآمد به جامعه شده است، اگرچه در حقوق ایران نیز قوانین متعددی از جمله قانون عام «حمایت حقوق مؤلفان، مصنفان و هنرمندان» در سال 1348و همچنین قانون نسبتاً خاص «پیشگیری و مقابله با تقلب در تهیه آثار علمی» در سال 1396 به تصویب رسیده اند که ضرورت دارد به صورت کارآمدتری اجرا گردند. معضل اساسی در این راستا ناشی از اعطای ارزش کاذب اجتماعی به مدارج علمی در جامعه می باشد که برخی اوقات منجر به نقض اصول فرهنگی و نادیده گرفتن ابعاد مادی و معنوی حق مؤلف می گردد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

A Comparative Study of Scientific Theft in Iranian Laws and European Union Member States

نویسندگان [English]

  • Ehsan Nemati 1
  • seyyed hasan hosseini moghadam 2
1 Master of Private Law, Faculty of Law and Political Science, University of Mazandaran, Babolsar, Iran
2 Assistant Prof. Faculty of Law and Political Science at University of Mazandaran
چکیده [English]

Acquiring scientific degrees as well as accessing higher social positions can sometimes lead to a kind of unethical and abnormal behavior that is commonly referred to as "scientific theft"; in most societies denounced But this confrontation has been accompanied by weaknesses. In the present study, using a descriptive-analytic method, we will examine how the impact of societal culture on and against the theft of scientific theft? And what are some of the ways in which the laws of the country of Iran and the EU member states deal with the ominous phenomenon of "scientific theft"? The results show that the culture of each society has a significant impact on the level of scientific theft of its members, and in the EU member states, in addition to the laws, there is a strong emphasis on the implementation of educational policies to instill a proper and efficient research culture in society. However, several laws have been enacted in Iranian law, including the Comprehensive Law on the Protection of Authors, Authors and Artists, Adopted in 1348, as well as the relatively specialized Law on Preventing and Combating Fraud in the Making of Academic Works, Adopted in 1986. They need to be run more efficiently. Another major problem in this regard is the violation of cultural principles, the disregard of the intellectual property rights of the copyright holders on the one hand, and the attainment of scientific degrees without direct and genuine research by some individuals resulting from the granting

کلیدواژه‌ها [English]

  • Creator
  • plagiarism
  • cultural dilemma
  • intellectual property rights
  • الف) فارسی

    • آرین پور، مهلا، ناهید محرابی، «الزامات و راهبرد های اخلاق حرفه ای در نظام آموزش عالی»، فصلنامه اخلاق در علوم و فناوری، سال یازدهم، شماره 4، 43-62، 1395.
    • آیتی، حمید، حقوق آفرینش های فکری، چاپ سوم، تهران، نشر حقوقدان. 1375.
    • اصغری آقمشهدی، فخرالدین، درآمدی بر حقوق مالکیت فکری، چاپ اول، بابلسر، انتشارات دانشگاه مازندران، 1391.
    • امامی، اسدالله، حقوق مالکیت معنوی، چاپ دوم، نشر میزان. تهران، 1393.
    • ایزدی فرد، علی اکبر، احمدعلی محسن زاده، «انتقال حقوق مالکیت فکری در حوزه ادبی هنری در فقه امامیه و حقوق ایران»، فصلنامه حقوق پزشکی، ویژه نامه حقوق مالکیت فکری، 207-183، 1393.
    • حبیبا، سعید، زهرا شاکری، منافع عمومی و حقوق مالکیت ادبی و هنری، چاپ اول. تهران، انتشارات دانشگاه تهران، 1394.
    • حسینی مقدم، سید حسن، احسان نعمتی، «اثرگذاری اخلاق در وضع قوانین و مقررات حقوق مالکیت فکری»، فصلنامه اخلاق در علوم و فناوری، ویژه نامه نخستین کنگره اخلاق در علوم و فناوری، 1396.
    • دهنویه، رضا، «پیشگیری از سرقت علمی»، مجله تخصصی اپیدمیولوژی ایران، دوره 14، 1397.
    • صاحب، طیبه، «دشواری های حقوقی حاکم بر بهره برداری از آثار ادبی و هنری مجهول المالک»، مجله پژوهش های حقوق تطبیقی، دوره 19، شماره 1، 121-167، 1394.
    • شاکری، زهرا، «نقض حقوق مالکیت ادبی و هنری با استفاده طنزگونه از آثار ادبی و هنری دیگران،» مجله حقوق خصوصی، دوره 13، شماره 1. 87-65، 1395
    • شیخی، مریم، «ضمانت اجراهای حقوق مالکیت ادبی و هنری در حقوق ایران و موافقت نامه های بین المللی»، مجله حقوقی دادگستری، شماره 50 و 51، 208-177، 1384.
    • صفایی، سیدحسین، دوره مقدماتی حقوق مدنی، اموال و مالکیت، چاپ چهاردهم، تهران، نشر میزان، 1391.
    • صفایی، سید حسین، علی امینی نژاد، «تحلیل فقهی و حقوق موانع امکان نقل و انتقال حق معنوی مؤلف»، فصلنامه پژوهش های فقه و حقوق اسلامی، سال سیزدهم، شماره 47، 48-27، 1396.
    • کاتوزیان، ناصر، مقدمه علم حقوق، چاپ هشتاد، تهران، شرکت سهامی انتشار، 1374.
    • کیوان آذری، آذر، «حقوق معنوی پدید آورنده»، نشریه دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران؛ شماره 22، 1360.
    • مافی، همایون، حمید ابهری، احمدعلی محسن زاده، بررسی استثنائات حقوق مالکیت ادبی و هنری با تأکید بر موافقتنامه تریپس، فصلنامه حقوق پزشکی، 209-183، 1395.
    • محمدی، پژمان، «دعوا و معیارهای نقض حق تکثیر پدیدآورنده»، فصلنامه حقوق پزشکی، ویژه نامه حقوق مالکیت فکری، 135-160، 1391.
    • میر حسینی، سید حسن، مقدمه ای بر حقوق مالکیت معنوی، چاپ پنجم، تهران، نشر میزان، 1394.
    • واعظ جوادی آملی، اسماعیل، روانشناسی عمومی، چاپ اول، بابل، نشر دانشگاه آزاد بابل، 1389.
    • ویور، دیوید، قواعد کپی رایت، ترجمه شیما پور محمدی، چاپ اول، تهران، نشر میزان، 1392.
    • نعمتی، احسان، جبران خسارت ناشی از نقض مالکیت فکری در حقوق ایران و کنوانسیون برن، استاد راهنما: دکتر حمید ابهری؛ استاد مشاور: دکتر سام محمدی، پایان نامه کارشناسی ارشد دانشگاه مازندران، 1397.
    • نعمتی، احسان؛ محمدی، سام؛ حسینی مقدم، سیدحسن، امکان سنجی حمایت از آفرینش های فکری ارائه شده در قالب سخنرانی با تأکید بر حقوق موضوعه کشور ایران و کنوانسیون برن، ارائه شده در نخستین کنفرانس ملی حقوق، فقه و فرهنگ، 1399.
    • نعمتی، احسان؛ محمدی، سام؛ حسینی مقدم، سیدحسن، نقض حقوق مالکیت فکری هنرمندان از سوی اپراتورهای تلفن همراه در قالب آهنگ پیشواز، ارائه شده در نخستین کنفرانس ملی حقوق، فقه و فرهنگ، 1399.
    • نعمتی، احسان (1396)، «تاریخچه پیدایش مالکیت های فکری و قوانین مرتبط با آن»، رؤیت شده در تاریخ 18/10/1398 از پایگاه اینترنتی https://www.samimnoor.ir/view/fa/ArticleView?itemId

     

    ب) لاتین

    • Aslam, M. S., and Nazir, M. S.. “Academic Dishonesty and Perceptions of Pakistani Students.” International Journal of Educational Management 24, no. 7: 655–668. 2010.

     

    • Amy M.Adler, Against Moral Rights, California, Law Riview 263-300, Available at:

    http://scholarship.law.berkeley.edu/californialawreview/vol97/iss1/6.

     

    • Bamford, J., and Sergiou, K.. “International Students and Plagiarism: An Analysis of the Reasons for Plagiarism among International Foundation Students.” Investigations in University Teaching and Learning 22: 17–22. 2005

     

    • Bista, K.. “Academic Dishonesty among International Students in Higher Education.” In To Improve the Academy. Vol. 30. Resources for Faculty, Instructional and Organizational Development, Miller and J. Groccia, 159–172. San Francisco, Calif.: Jossey-Bass. 2011.

     

    • Carroll, J.. A Handbook for Deterring Plagiarism in Higher Education, First Edition. Oxford, U.K.: Oxford Centre for Staff and Learning Development. 2002.
    • East, J.. Judging Plagiarism: A Problem of Morality and Convention. Higher Education 59: 69–83. 2010.

     

    • Gallant, T. B., Binkin, N., and Donohue, M.. “Students at Risk for Being Reported for Cheating.” Journal of Academic Ethics 13, no. 16: 217–228. 2015.

     

    • Green, S.. “Plagiarism, Norms, and the Limits of Theft Law: Some Observations on the Use of Criminal Sanctions in Enforcing Intellectual Property Rights.” Hastings Law Journal 54: 167–203. 2002.

     

    • Ha, L. P.. “Plagiarism and Overseas Students: Stereotypes Again?” ELT Journal 60, 1: 76–78. 2007.

     

     

    • Hunt, R.. “Whose Silverware Is This? Promoting Plagiarism through Pedagogy (or Peter Piper Picked a Peck of Purloined Passages).” In Plagiarism: Prevention, Practice, and Policy Conference 28-30. 2005.

     

    • Smith and F. Duggan Proceedings, eds. Newcastle-upon-Tyne, U.K.: Northumbria University Press.A. P., 265–274. 2004

     

    • Kerlinger, fred Nichols, Foundations of behavioral research, , third edition. 1986

     

    • Robinson, O. F.. The Criminal Law of Ancient Rome. Baltimore, Md.: Johns Hopkins University Press. 2000

     

    • WIPO Copyright Treaty (WCT),. Available at: http://www.wipo.int/about-ip/en/. Accessed 2017, Nov 21. 1996.