اثر توافق خصوصی بر وظایف و تکالیف دارنده سند تجاری در حقوق ایران با مطالعه تطبیقی در کنوانسیون ژنو 1931 و 1930

نوع مقاله : علمی پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه حقوق خصوصی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران.

2 دانشیار گروه حقوق خصوصی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران.

چکیده

مهمترین هدف از صدور سند تجاری به مفهوم خاص اعم از برات، سفته و چک استفاده از آن اسناد به عنوان جایگزین پول می‌باشد. این اسناد تابع مقررات ویژه‌ای می‌باشند و از اوصاف خاصی برخوردارند که آنها را از سایر اسناد متمایز می‌نماید و سبب ایفای بهتر نقش سند تجاری به جای وجه نقد می‌گردد. مسئولین پرداخت وجه سند، مانند صادر کننده، ظهرنویس، ضامن و محال علیه ممکن است با دارنده سند تجاری راجع به قلمرو وظایف و تکالیف دارنده و یا حقوق مندرج در سند بموجب اصل حاکمیت اراده، در قالب شروط به توافقاتی دست یابند. نتیجه این توافق می‌تواند تغییر در هر یک از آن تکالیف یا وظایف باشد. آیا کلیه توافقات در این زمینه معتبر و لازم الاجراء تلقی می‌گردد؟در این مقاله با نگاه به مقررات یکنواخت کنوانسیون ژنو، راجع به برات و سفته 1930، و چک 1931 و برخی از نظامهای حقوقی دیگر به وضعیت و قلمرو اثر این توافقات خصوصی در اسناد تجاری و اعتبار یا عدم اعتبار آن در حقوق ایران خواهیم پرداخت.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

The effect of private agreement on the duties and duties of the holder of a commercial document in Iranian law with a comparative study in the Geneva Conventions of 1931 and 1930

نویسندگان [English]

  • seyyed hasan hosseini moghadam 1
  • sam mohammadi 2
1 Assistant Prof. Faculty of Law and Political Science at University of Mazandaran
2 university mazandaran
چکیده [English]

Business documents, including Bill of exchange, promissory note, check, are most basically issue to be used an alternative to money. These documents are subject to specific rules and regulations and have special characteristics which distinguish them from other documents and so make them function better than cash. Those in charge of paying the document sum such as issuer, endorser, surety, and drawee may reach conditional agreements with the bearer of business documents over their own, duties and obligations of the bearer or the rights set out in the document pursuant to the rule of supremacy of will. Results of such agreements may include changes in any of the foregoing. Are all agreements considered effective, binding and enforceable in this respect? In this article, with a glance at the unified rules of Geneva Convention of 1930 regarding bill of exchange and promissory note and of 1931 regarding checks, and other legal systems. we deal with the condition and realm of the effects of these private agreements in and on business documents and their validity or invalidity in Iran's law.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Business Documents
  • dutyes
  • Bearer
  • Agreement
  • Payment responsible
الف: فارسی
1 . اسکینی، ربیعا، 1387، برات، سفته، چک، چاپ اول، تهران، سمت.
2 . اسکینی، ربیعا، 1373 ، حقوق تجارت تطبیقی، چاپ اول، تهران، مجد.
3 . احمد السنهوری، عبدالرزاق، 1382، الوسیط. جلد اول، ترجمه دانش کیا، محمد حسین، دادمرزی سید مهدی، چاپ اول، قم، دانشگاه قم.
4 . اخلاقی، بهروز، 1373، حقوق تجارت 3 . انتشارات دانشکده حقوق دانشگاه تهران.
5 . بهرامی احمدی حمید، 1386، کلیات عقود قراردادها، چاپ دوم، تهران، میزان.
6 . پروین، فرهاد 1385، تعارض قوانین در اسناد تجاری بینالمللی، پژوهش حقوق عمومی، شماره 7، صص 124 - 91 .
7 . جعفری لنگرودی، محمد جعفر، 1388، دایره المعارف مدنی و تجارت. چاپ اول، تهران، گنج دانش.
8 . جعفری لنگرودی محمد جعفر، 1387، تاثیر اراده در حقوق مدنی ایران، چاپ دوم، تهران، گنج دانش.
9 . رضایی، مهدی، 1390، حقوق و تکالیف دارنده چک در حقوق ایران و کنوانسیون ژنو، ماهنامه کانون، شماره 121 ، صص 115 - 81 .
10 . رفیعی مقدم علی، 1390، اصل رضایی بودن اعمال حقوقی. چاپ اول، تهران، دانشگاه امام صادق.
11 . دمیرچیلی، محمد؛ قرایی، محسن؛ حاتمی، علی ) 1387 (، قانون تجارت در نظم کنونی، چاپ اول، تهران، انتشارات میثاق عدالت.
12 . راستین منصور 1351، حقوق بازرگانی، چاپ دوم، تهران، انتشارات دانشگاه تهران.
13 . ساسان نژاد، امیر هوشنگ، 1385، چک، چاپ یازدهم، تهران، فردوسی.
14 . ستوده، حسن، 1374، حقوق تجارت. جلد سوم، چاپ اول، تهران،دادگستر.
15 . ستوده، حسن، 1388، حقوق تجارت، جلداول، چاپ بیستم، تهران، دادگستر.
16 . شهیدی، مهدی، 1377، تشکیل قراردادها . چاپ اول، تهران، حقوقدانان.
17 . صفایی، حسین، 1387 ، حقوق مدنی. جلد دوم، چاپ ششم، تهران، میزان.
18 . صقری، محمد، 1387 ، حقوق بازرگانی، چاپ سوم، تهران، سهامی انتشار.
19 . عرفانی، محمود، 1386 ، حقوق تجارت به زبان ساده، چاپ هشتم، تهران، میزان.
20 . فخاری، امیرحسین، 1387، حقوق تجارت، چاپ اول، تهران، مجد.
21 . قاسم‌زاده، مرتضی، 1388، اصول قراردادها چاپ سیزدهم، تهران، دادگستر.
22 . قنواتی، جلیل، وحدتی شبیری، سید حسن، عبدی‌پور ابراهیم، 1379، حقوق قراردادها در فقه امامیه، چاپ اول، تهران، سمت.
23 . کاتوزیان، ناصر، 1372 ، قواعد عمومی قراردادها، جلداول،چاپ دوم، تهران، بهنشر.
24 . کاتوزیان، ناصر، 1370، ایقاع، چاپ اول، تهران، نشر یلدا.
25 . کاتوزیان، ناصر، 1387، محدودیت آزادی قراردادی بر مبنای حمایت از مصرف کننده، فصلنامه حقوق، مجله دانشکده حقوق، دانشگاه تهران، دوره، 38 ، شماره 3، صص 342 - 327 .
26 . کاویانی کورش، 1383، حقوق اسناد تجارتی، چاپ اول، تهران، نشر میزان.
27 . معاونت آموزش قوه قضائیه، 1387، مجموعه نشست های قضایی مسایل قانون مدنی، چاپ اول، تهران، نشر جاودانه.
ب: لاتین

28. Balogh, Elemer (1934), Critcal Remarks on the law of Bill of Eexchang of the Geneva convention, available at http:// heinonlione.Org. citation: 9 Tu.L.Rev.165.
29. Dobson, Paul (1997), Charlesworths Business Law, sixteenth edition, London sweet and Maxwell.
30. Dawson townes, L, and Mounce Earl. W. (1975), Business law Text and cases, Tnird edition, Toronto, D.C.Heatn. and compan.
31. Madueghuna, samuelo (1995), the origins of Bills of exchang in International trade Revisited, available at http:// heinonline.org. citation: 7 Afr.J.intl 8, com P.L.886.
32. Olivera yBoryes, Raul (1945), waiver of protest, available, http:// www.jstor.org/stable/ 1283430, P.P. 113-148.
33. Roger LeRoy Miller (1997), Business Law Today, Fourth edition, NewYork, west Publishing company.