بررسی ادعای برتری نظام پارلمانی و عملکرد آن در ایران و فرانسه

نوع مقاله : علمی پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه مازندران، بابلسر. ایران،

2 کارشناس ارشد حقوق عمومی دانشکده حقوق دانشگاه شیراز، شیراز. ایران،

چکیده

اعتقاد به برتری نظام پارلمانی در دهه ی هشتاد میلادی رواج داشت که البته دیگر رایج نیست. بررسی اختیارات ریاست جمهوری و نیز وضعیت اکثریت حاکم در نظام های پارلمانی حاکی از آن است که نه نظام ریاستی همواره موجب تعارض است و نه نظام پارلمانی موجب رفع تعارض و حکومت یکپارچه. لذا این نظام ها دارای برتری ذاتی نیستند و تناسب یا عدم تناسب آنها با شرایط جامعه است که می تواند عملکرد خوب یا بد آنها را مشخص کند. از طریق مطالعات تطبیقی می توان به وجود یا عدم این تناسب پی برد. در این راستا بی ثباتی حکومتی در جمهوری چهارم فرانسه و حکومت مشروطه ایران نشان می دهد که نظام پارلمانی متناسب با شرایط این جوامع نبوده است. علت عدم وجود فرهنگ ائتلاف بین احزاب است که حتی در صورت وجود احزاب آزاد نیز ائتلاف سیاسی نادر می باشد، لذا غالبا نظام پارلمانی درجوامعی با فرهنگ سیاسی نظیر ایران و فرانسه عملکرد ثبات آفرینی نداشته است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Studying parliamentary system excellence and its performance in France and Iran

نویسندگان [English]

  • javad taghizade 1
  • Hossein mir ahamdi 2
1 Associate Professor, Faculty of Law and Political Sciences, University of Mazandaran , Babolsar. Iran,
2 shiraz
چکیده [English]

There was a common belief among comparative studies researchers that parliamentary systems work better than presidential ones but that belief disappears now. These systems don't have any substantive privilege and their harmony with societies conditions make them better or worst. By using comparative methods we can find out this harmony and suitable form of government for specific state. Governmental instability in France third and fourth republic and Iran parliamentary monarchy show that because of lacking political culture to make durable coalition, parliamentary system isn't favorable to these countries. In both cases cabinets lasted about six mount an average that means instability leading to inefficiency of political system. That condition still exists in Iran appearing fundamental feature of the country that makes parliamentary system improper choice for governmental form in Iran political system, Apart from problem of instability, parliamentary system in Iran present government because of approbative oversee on election may lead to political alienation.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Parliamentary system
  • presidential authorities
  • France
  • Iran
  • comparative studies

مراجع

  1. آبراهامیان، یرواند ، ایران بین دو انقلاب، ترجمه احمد گل محمدی و محمد ابراهیم فتاحی و لیلایی، چاپ یازدهم، نشر نی،تهران، 1387
  2. اردان، فیلیپ ، نهادهای سیاسی و حقوق اساسی، ترجمه رشید انصاریان، چاپ اول، انتشارات دانشگاه اهواز، اهواز، 1389
  3. ایوبی،حجت الله ، احزاب سیاسی در فرانسه، چاپ اول، انتشارات سمت، تهران، 1389
  4. بهنود، مسعود ،از سید ضیا تا بختیار، چاپ دوازدهم، انتشارات جاویدان، تهران، 1389
  5. . دال، رابرت ، درباره ی دموکراسی، ترجمه فیروز سالاریان، چاپ اول، نشر چشمه، تهران، 1389
  6. دلاوری ابوالفضل،زمینه های اجتماعی ناپایداری احزاب سیاسی در ایران»، نقد و نظر، تابستان و پاییز ، شماره 7 و8، 1375
  7. سریع القلم، محمود ، فرهنگ سیاسی ایران، نشر فرزان، چاپ سوم، تهران، 1392
  8. عظیمی، فخرالدین، بحران دموکراسی در ایران، ترجمه عبدالرضا مهدوی و بیژن نوذری، چاپ چهارم، نشر آسیم، تهران، 1391

9.قاسم زاده قاسم ، حقوق اساسی فرانسه، 1336، موجود در آدرس :ketabnak.com/book/55111

  1. کوبان آلفرد، تاریخ معاصر فرانسه، ترجمه عباسقلی غفاری فرد، چاپ اول، انتشارات اطلاعات، تهران، 1393
  2. گازیروسکی، مارک و برن، مالکوم ، مصدق و کودتا، ترجمه علی مرشدی زاد، انتشارات قصیده سرا، تهران، 1384
  3. لیتل دانیل ، تبیین در علوم اجتماعی، ترجمه عبدالکریم سروش،چاپ پنچم، موسسه فرهنگی صراط، تهران، 1387
  4. مدکس رابرت ، قوانین اساسی کشورهای جهان، ترجمه مقداد ترابی، چاپ دوم، انتشارات شهر دانش، تهران، 1392
  5. نقیب زاده احمد ، سیاست و حکومت در اروپا، چاپ دوازدهم، تهران، انتشارات سمت، تهران، 1393
  6. نوذری حسینعلی ، احزاب سیاسی و نظام های حزبی، چاپ اول، انتشارات گستره، تهران، 1381
  7. وکیلیان، حسن ، ویژگی ها و معیارهای ارزیابی نظام های حکومتی، دفتر مطالعات حقوقی مرکز پژوهشهای مجلس، 1392
  8. همایون کاتوزیان محمد علی، تضاد دولت و ملت: نظریه تاریخ و سیاست در ایران، ترجمه علیرضا طیب، چاپ اول، نشر نی، تهران، 1380

 

  1. Cheibub Jose Antonio (2002), Minority Governments, Deadlock Situations, and the Survival of Presidential democracies in the democracy sourcebook, Robert Dahl et al , New York, the MIT press, 2003
  2. Figueiredo Argelina and Fernando Limongi (2000), Presidential Power, Legislative Organization, and Party Behavior in Brazil, in the democracy sourcebook, Robert Dahl et al, New York, the MIT press, 2003
  3. Foweraker Joe (1998), Institutional Design, Party Systems and Governability: Differentiating the presidential regimes of Latin America, in the democracy sourcebook, Robert Dahl et al, the MIT press, 2003
  4. Horowits Donald, comparing democratic systems, journal of democracy, vol 1, no 4, pp. 1-9, 1990
  5. Linz Juan (1990), perils of presidentialism, in the democracy sourcebook, Robert Dahl et al, New York, the MIT press, 2003
  6. Mainwaring scot (1993), Presidentialism, Multipartism and Democracy: The Difficult Combination, in the democracy sourcebook, Robert Dahl et al, New York, the MIT press, 2003
  7. Przeworski Adam, what makes democracies endure, journal of democracy vol 7. No 1, pp. 39- 55, 1995
  8. Reynolds Andrew, reilly ben, Ellis Andrew, electoral system design, trydells tryckeri ab, Sweden, 2005
  9. Sartori Giovanni, comparative constitutional engineering, New York, MacMillan press, 1994
  10. Soberg Shugart Matthew and John Carey (1992), Presidents and Assemblies, in the democracy sourcebook, Robert Dahl et al, New York the MIT press, 2003

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 19 فروردین 1397
  • تاریخ بازنگری: 18 خرداد 1397
  • تاریخ پذیرش: 30 مرداد 1397

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار